مناظره‌ تلویزیونی یکی از ارکان ملی فرایند مبارزات انتخابات است

هر کشوری در طول تاریخ خود با حوادث و رخدادهای متعدد و مختلفی مواجه می‌شود که برخی از این وقایع به جهت ویژگیهای خاصی که دارند، از طریق رسانه‌های جمعی از محدوده جغرافیایی و محلی خارج شده و در گسترۀ جامع‌تری انعکاس پیدا می‌کنند. رسانه‌ها به دلیل ماهیت ذاتی خود همه حوادث و رخدادهای جالب و در خور توجه را منعکس می‌نمایند و دریک بستر طبیعی به فعالیت خود ادامه می‌دهند، اما رخدادهایی غیر مترقبه و ارتجالی(spontaneitg) مثل انتخابات در تاریخ جوامع وجود دارند...

 

این وقایع را به یاد آورید. تمام این وقایع که در رادیو تلویزیون انعکاس داشته است، برنامه‌های این رسانه‌ها، در موقعیت‌های خاص بوده‌اند. اگر در تاریخ هر ملتی جستجو کنید شاهد چنین برنامه های خواهید بود. پوشش و پخش این وقایع برخلاف برنامه‌های روزمره تلویزیونی که دارای الزام زمان بندی و پیوستگی است برمبنای وقفه صورت می گیرد. پخش این برنامه‌ها که متفاوت با سریالها و برنامه های جنجالی و تفریحی تلویزیون است و باعث می‌گردد که جامعه با مرکز(Centre) پیوند مجدد پیدا کند.

 

نکته قابل توجه این رخدادها علاوه بر ایجاد نیاز جدید در میان مخاطبین این است که این برنامه‌ها در ساختار و پذیرش خود دارای تشریفاتی هستند که به خوبی ویژگیهای آن مشهود است. همانطوری که روزهای تعطیل در طول ایام هفته ایجاد و قفه می‌کند این گونه برنامه‌ها نیز درروند کنداکتور روزمره رسانه و فعالیت آن ایجاد وقفه می‌کنند به شکلی که مستلزم آن است، سایرفعالیت‌های رسانه متوقف شود تا واقعه ای را که دارای ارزش مشترک است پوشش داده شود. اگر چه از ویژگی‌های این برنامه‌ها زنده بودن آنهاست، اما باید ویژگیهایی دیگری را نیز برای آنها بر شمرده از جمله این که برنامه های یاد شده تنها توسط رسانه ها سازمان دهی نمی‌شوند.

 

بلکه سازمانها ونهادهای مختلفی با این رخدادهای سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و حتی طبیعی درگیر می شوند و در این گیرودار و تصمیم سازیهای میان سازمانی (Inter arganizational) چندین سازمان مبتلا به موضوع و رخداد حادث شده (مستحدثه) هریک به تناسب تقسیم وظایف در امر تصمیم سازی حضور می‌یابند، بلاشک در بحرانها و رخدادهای مستحدثه نقش و ضریب تأثیر رسانه‌ها علی الخصـوص تلویزیون برروی افکارعمومی انکار ناپذیر بوده و شـرط کافی در توفیق می‌باشد. اما نباید فراموش کرد همه مسئولیت بر عهده تلویزیون نیست. به عبارت دیگر در پیامهای ارسال شده تلویزیون به افکار عمومی خارج از استودیو رسانه‌ها، غالبا "نهادهای عمومی  و یا نهادهای بین المللی  مرتبط دخالت دارند. اگر چه بسیاری ازاین نهادها برای افکار عمومی نامشهود باشند.

 

 

در اینجا این سئوال قابل طرح است که نقش رسانه دراین وقایع چیست؟  دست اندر کاران پخش رسانه‌ها به این برنامه ها بعنوان جریان مهم به دیده احترام می‌نگرند. پس جا دارد این نکته را مطرح کنیم که تلویزیون به دلیل  نقشی که در انعکاس وقایع حال و تفسیر گذشته دارد. به رقیبی برای تاریخ نگاران تبدیل گشته است. در واقع رسانه قادر است تصمیم بگیرد که وقایع چگونه روایت شوند، چه بگویند و کدام واقعه تاریخی گردد.

 

حوادثی این چنین که موجب وقفه در روند روزمره برنامه های تلویزیون می‌گردند بقدری ارزشمند هستند که اگر این برنامه‌ها بطور موفقیت آمیز اجراء گردند، از نظر مردم دیدن آنها یک الزام است. در این صورت می‌توان مخاطبان بسیاری را، حتی در حد یک ملت و گاهی فراتر از آن به خود جلب کنند. این حوادث رسانه ای (media events) صرفاً اطلاع رسان و یا سرگرم کننده نیستند (بلکه در درجه اول اجماع دهنده هستند) یاد آور و تداوم بخش هویت اجتماعی و در بیشتر موارد تمرکز روی هویت ملی دارند. یکی ازبرنامه های که در تبلیغات انتخاباتی تلویزیونی استفاده میگردد، ژانر "مناظره" (Debates)  است.

 
مناظره‌های تلویزیونی یکی از پرطرفدارترین و جذاب ترین قالبهای تلویزیونی درانتخابات است. این قالب رسانه ای به دلیل ارتباط با مسائل و موضوعات مبتلا به مردم و خصوصاً به سبب ماهیت نقد و نفوذی که در درون خود دارد، می تواند میلیونها مخاطب را فعالانه و با انگیزه جدی پای برنامه های رادیویی و تلویزیونی بنشاند.

مناظره ها یکی از ارکان ملی فرایند مبارزات انتخاباتی ریاست جمهوری به حساب می آیند. در مناظره های تلویزیون وقتی نامزدها به پرسش های از پیش تعیین نشده واکنش نشان می دهند برای بینندگان مناظره های تلویزیونی که اکثراً جزو جامعه رأی دهنده به شمار می روند جذاب و دیدنی می شود  و بیننده با تجزیه و تحلیل  مباحث و  پاسخ  سئوالات مناظره کنندگان  ابهامات ذهنی خود را برطرف می کنند چرا که در این مناظره ها نامزدها در موضوعاتی مانند سیاست خارجی ، اقتصادی، اجتماعی، داخلی و فرهنگی و ... افکار و اندیشه یکدیگر را در معرض افکار عمومی قرار می دهند.

از ویژگیهای مهم پخش این گونه مراسم رسانه ای وجود قرار داد(مانیفست) است. چرا که ممکن است ، مناظره ازتعریف خودش خارج شده وتبدیل به مشاجره وجدال گرددواین موضوع موجب شود رسانه را در اجرای خواسته هایشان تحت فشار قرار دهند یا برخی دست اندر کاران رسانه در پخش مراسم رسانه ای مشکل بوجود بیاورند. در نتیجه  بعضی از مراسم های تلویزیونی قبل از پخش نیازمند مذاکرات سازنده و فعال بین "سازمان دهنده گان" ، "صاحبان رسانه" و "مخاطبان" است.

این مطلب به منظور پیش زمینه ای برای برگزاری مناظره های انتخاباتی تلویزیونی در بین کاندیدا در آینده ایران تحقیق و نوشته شده است. مناظره از جمله ژانرهای مهم تلویزیونی است که نقش بسیار زیادی در جذب و جلب آراء و افکار عمومی جوامع دارد.

چنانچه به تاریخ مراجعه کنید خواهید دید که رشد فکری و شکوفائی فرهنگی بسیاری از جوامع در پرتو تضارب آراء و مباحثات علمی اتفاق افتاده است. اما آنچه امروزه تحت عنوان ژانر منـاظره تلویزیونی در رسانه های دنیا اتفاق می افتد متفاوت و برگرفته از فرهنگ آن جامعه است.

در جوامع مختلف جهان از مناظره تعریف‌های متفاوت دارند که برگرفته از فرهنگ درون آن جامعه است. برخی معتفدند مناظره به معنای بحثی متقابل است و در یک زمان و مکانی مشخص نسبت به موضوعی خاص در بین دو و یا چند نفر در می گیرد. در این شیوه بحث افراد در مقام صاحب نظر، منتقد و یا مقام مسئول موضوع و یا موضوعاتی را به گفتگو و بحث می گذارند تا از رهگذر آن، سؤالات مهم جامعه مطرح و پاسخ گفته شود. اما آن چیزی که بسیار مهم و قابل توجه است، تعیین هدف در مناظره می باشد. مناظره برای بیان حقیقت و روشن شدن افکار عمومی است ؟ و یاصرفا" برای کسب آراء،؟ از آنجا که مرز این دو بسیار مهم و حساس است بهتر آن است که متناسب با فرهنگ و ارزش های هر جامعه تعریف و قانون گذاری گردد. برای بیان اهمیت بیشتر این مهم سعی شده است نگاهی کوتاه به تجارب چند کشوربرگزار کننده مناظره درجهان بی اندازیم.

1- مناظره رهبران سیاسی انگلیس در قاب تلویزیون

بیشترین اطلاعاتی که در اینجا به آن اشاره می شود از کتاب "مناظره های تلویزیونی انتخابات" به تصحیح دکتر استفن کولمن مدیر برنامه دموکراسی الکترونیکی از موسسه هَنسارد Hansard گرفته شده است.

در میان دموکراسی های پیشرفته دنیا، انگلیس کشوری بودکه علیرغم داشتن  احزاب متعدد، تاقبل از سال 1997 هیچ مناظره تلویزیونی در میان رهبران احزاب خود برگزار نکرده بود واین کمی غیر عادی به نظر می رسد. اما دراین سال بود که دورنمایی از برگزاری مناظره در این کشور پدیدار گشت. در سال1997 بود که جان میجر نخست وزیر وقت برای روبرو شدن با رهبر حزب مخالفش یعنی تونی بلر در ساختار چنین مناظره هایی علاقمندی خود را ابراز کرد. البته این مناظره به دلایل مختلفی برگزار نشد. به نظر می رسید مدیران حزبی، برگزاری این گونه مبارزه هارا در مناظره ها "خطری غیر ضرور" می دیدند. آستین میچل این باره می گوید:  "برگزاری مناظره های تلویزیونی برای هر دو حزب همانند چالشی بود که باید آن را می پذیرفتند. در حالی که در درون حزب، اصلا تمایلی به برگزاری آنها نداشتند. از نکات برجسته آن زمان می توان از اعتماد بالای احزاب همراه با تصمیمی مخفی و ابراز نشده برای "خود را داخل این ماجرا نکردن" می توان نام برد. این گونه نظرات بود که به سرعت، بحثی را که جان میجر به راه انداخته بود را جمع کرد و پایان داد."

میچل همچنین متذکر شد که چطور شبکه های تلویزیونی آن زمان با این سازماندهی، طراحی و چارچوب یک مناظره موافقت نکردند و در عوض، وارد مباحثی همچون زمان بندی، ضرورت حضور حاضران در محل برگزاری مناظره، پرسیدن سوالات تلفنی و پاسخ کاندیداها، پرسیدن سوالاتی از یک ساختار و همچنین اداره کردن مناظره توسط یک مجری شدند. نظریه اداره کردن مناظره تحت سرپرستی مستقلِ یک سازمان معتبر، همچون موسسه هَنسارد با تاخیر معرفی شد اما به دلیل این که هر کدام از شبکه های تلویزیونی، خواستار آزادی برای کنترل چارچوب مناظره خود بودند و برای رسیدن به هدفی مشترک با یکدیگر همکاری نکردند، زمان کافی برای رسیدن به رویکردی قابل ارائه به سیاست مداران باقی نماند.

از طرفی مباحث راجع به اختصاص زمان به احزاب سوم و چهارم موضوع را پیچیده تر می کرد. در آن زمان لیبرال دموکرات ها و ملی گرایان اسکاتلندی می خواستند در این مناظره ها شرکت کنند و این مسئله، نظریه "رو در رو" شدن دو حزب اصلی را خنثی می کرد. از طرفی این طرح از نظر شبکه های تلویزیونی بسیار جذاب بود چرا که این مناظره در میان بینندگان اصلا شناخته شده نبود. تولیدکنندگان برنامه های تلویزیونی در حقیقت به دنبال یک ساختار مناظراتی آمریکایی بودند که از این طریق تعداد بینندگان خود را بیشتر کنند. به این ترتیب بود که با مطرح شدن چنین مسائلی دیگر برای برنامه ریزی برای برگزاری مناظره های انتخاباتی دیر شده بود.

طی مبارزه های انتخاباتی سال های 2001 تا 2005 بود که بسیاری از موانع سختِ برپایی مناظره از بین رفت. شبکه های تلویزیونی با یکدیگر ارتباط برقرار کردند و بر روی یک رویکرد مشترک به توافق رسیدند. ریچارد تیت Richard Tait مدیر شبکه بی بی سی در این باره می گوید: ما تصمیم گرفتیم که به رهبران هر سه حزب، طرحی اجباری را پیشنهاد بدهیم. این طرح هم عادلانه بود و هم از نظر بیننده بسیار هوشمندانه و جذاب به نظر می رسید. همچنین موافقت کردیم که این مناظره ها را آزادانه در دسترس همه شبکه ها مثل اسکای Sky قرار دهیم که اگر تمایل داشتند آنها را پخش نمایند. همچنین موافقت کردیم تا ترتیبی برای برگزاری مناظره ها در اسکاتلند، ولز و ایرلند شمالی برای ایجاد تمرکز زدایی بدهیم. ما همچنین خواستار اعلام تصمیم نهایی هر سه حزب تا آخر ژانویه 2001 شدیم. در پایان، محافظه کاران و لیبرال دموکرات ها با این پیشنهادها موافقت کردند ولی حزب کارگر آن را رد کرد.

با وجود این تلاش ها، علاقه چندانی از طرف دولت برای برگزاری مناظره های انتخاباتی در سال های 2001 و 2005 ابراز نشد. کارشناسان معتقند که حزب کارگر به خاطر پیشی گرفتن در نظرسنجی های انتخاباتی قصد نداشت تا با برگزاری این مناظرات، خطر کرده و افکار عمومی را نسبت به خود تغییر دهد.

1.1 نخستین پیشنهادها

پس از درخواست های رهبران احزاب مخالف برای برگزاری مناظره ها به روش آمریکایی در سوم اکتبر 2009، گوردون براون نخست وزیر وقت انگلیس با درج مطلبی در سایت اینترنتی حزب کارگر علاقه خود را برای شرکت در این مناظره های تلویزیونی ابراز داشت. براون نوشته بود: شکل صحیح، درست نشان دادن واقعیت مسائل به مردم است. سایرین می توانند جزئیات را حل کنند اما برگزاری مناظره های تلویزیونی برای کشور اهمیت دارد. به نظر من تمرکز بر روی برگزاری مناظره بین احزاب باید به شکل کامل انجام شود و وزیران فعلی دولت با وزیران احزاب مخالف در مورد مسائل مختلف در برنامه های رادیویی و تلویزیونی مناظره کنند.

1.2 پیشنهادات شبکه های تلویزیونی

در اکتبر سال 2009 شبکه های بی بی سی، آی تی وی و اسکای به روسای احزاب کارگر، محافظه کار و لیبرال دموکرات درباره برگزاری مناظره های انتخابات نخست وزیری در آستانه انتخابات عمومی انگلیس نامه نگاری کردند. هر کدام از این شبکه ها مسئول تولید و پخش یکی از مناظره ها میان این سه حزب بودند. پخش این مناظره ها، به صورت زنده بود و امکان پخش برای سایر شبکه ها نیز وجود داشت. دیوید کامرون رهبر حزب مخالف و نیک کِلگ رهبر حزب لیبرال دموکرات با این پیشنهادها موافقت کردند.

 

در اواسط ماه نوامبر، نمایندگان آی تی وی و اسکای از تلاش درباره دستیابی به توافقی رسمی درباره چگونگی برگزاری این مناظره ها تا آخر ماه نوامبر خبر دادند. اما در ماه اکتبر بود که حزب ملی اسکاتلند (اس ان پی SNP) اعلام کرد، در صورت دعوت نشدن الکس سالموند رئیس این حزب به مناظره ها، دست به اقدامی قانونی خواهد زد.

 

انگلستان در حالی در سال2010 برای اولین بار مناظره انتخاباتی را تجربه می کرد که امریکا در سال 1960، ، کانادا در سال 1968  ، آلمان در 1972 ، استرا لیا درسال 1984،آفریقای جنوبی در سال 1994 ، اسکاتلند در سال 1999 و ایران در سال 2009 و افغانستان در سال 2009 اولین مناظره انتخاباتی خود را برگزارکردند. بنابراین مردم انگلستان برای اولین بار توانستند جدال رهبران سیاسی خود را از نزدیک تماشا کنند.

 

آنچه این جدال و مناظره ها ی رهبران سیاسی را برای مردم این کشور جذاب و جالب کرد، درگیری بین انها دریک مناظره تلویزیو نی  بود . آنها هیچ وقت تصور نمی کردند این ژانر تلویزیونی بتواند بقدری در افکار عمومی کشورشان اثر گذار باشد که بطور بنیادین در ساختار سیاسی انگلیس تغییرات ایجاد کند.برخی ازصاحب نظران براین اعتقاد هستند ، دولت جدید اینگلیس محصول جدید جنگ رهبران سیاسی در قاب تلویزیون بود.

 

نتیجه این مناظره های تلویزیونی بود که ساختار سیاسی انگلیس را به شکل تاریخی تغییر داد. پیروزی دیوید کامرون برنیک کلگ و گوردون بروان باعث شد تا حزب محافظه کار در انتخابات عمومی اکثریت را به دست آورد.

جان میجر و تونی بلر ، با این توجیه که در انگلستان دموکراسی وجود دارد و نیازی به مناظره و آشکارکردن لایه های دیگر سیاسیت نیست ، از برگزاری مناظره علیرغم موافقت قبلی استقبال نکردن اما در سال 2010 همه چیز متفاوت شد، سیاستمداران مجبور شدن از طریق تلویزیون در مقابل افکار عمومی در برابر هم به مبارزه انتخاباتی بر خیزند. این مبارزه در حالی صورت گرفت که احزاب به آلوده بودن خود به مسائلی مانند رسوایی مالی اشراف داشتند و باید به پرسش های که انتخاب شده بود و یا از همدیگر سئوال می شد پاسخ دهند.

در حالیکه شبکه های تلویزیونی نگران اجرای خوب این مناظره ها بودند، احزاب سیاسی نگران و ضعیت خود و چگونگی ارائه مطالب بودند تا بتوانند از این فرصت بدست آمده آرای مردم را جلب نمایند. در این خصوص، شیوه جدید و برگزاری مناظر ه های انتخاباتی از طریق تلویزیون به کلی شیوه قدیمی انتخابات در انگلستان را کنار زد. این شیوه مناظره انتخاباتی موجب نگرانی در شبکه های تلویزیونی برای انجام یک اجرای خوب و موفق شده بود. این شیوه از تبلیغات انتخاباتی با شیوه های دیگر و قدیمی بسیار متفاوت بود و این اولین بار بود که مردم انگلستان با اینچنین تبلیغات انتخاباتی روبرو می شوند.

رهبران سه حزب سیاسی باید از سوی سه پرسشگر مورد سئوال قرار می گرفتند. این هم ، برای شبکه های تلویزیونی کاری بس خطیر بود و هم برای نمایندگان احزاب دغه غه آورد بود. مجری این سه شبکه تلویزیونی باید دارای چه ویژگی می بودندسئوالی بود که این شبکه ها بدنبال آن بودند.

هیچ یک از شبکه ها، مجری زن ، برای این برنامه تلویزیونی معرفی نکردند. در واقع دست اندرکاران این شبکه ها براین باور بودند که مجریان زن قادر نخواهند بود که از عهده این کار بزرگ بر آیند. حتی BBC بعنوان یک رسانه مطرح بر این نکته پا فشاری می کرد که اگر قرا باشد مجری از این شبکه در مناظره شرکت کند حتماً باید دارای سابقه ای مفید و طولانی باشد او در بین مجریان خود از یک مجری با سابقه بنام دیوید دیمبلبی نام برده و معتقد بود که تنها او از عهده این کار بر می آید .

 

سو انگلیش مدیر برنامه های سیاسی BBC گفته است. " ما بهترین شخص ممکن را ، بدون در نظر گرفتن جنسیتش ، برای انجام این مناظره می خواستیم"  ادام بولتون از شبکه  Sky News  دارای نوعی ارشدیت نسبت به گی برلی بود. اما برلی خیلی علاقمند بود تا این مناظره را اجرا کند. این در حالی بود که شبکه ITV آلستر استوارت را کزینه ای مناسب برای انجام این مناظره می دانست . نکته جالب توجه اینجا است علیرغم همه توجهی که شبکه ها نسبت به مجریان زن خود دارند، اما انجام چنین برنامه هایی را بیشتر کاری مردانه می دانستند و بنظر می رسد که از دید آنها این نوع رویداد ، رویدادی نیست که خانم ها بتوانند آن را هدایت کنند.

مناظره های تاریخی رهبران انگلیس در تلویزیون را می توان در زمره کنترل شده ترین، منظم ترین و برنامه ریزی شده ترین برنامه های زنده یک ونیم ساعتی در تاریخ پخش تلویزیون در بریتانیا برشمرد.

 
2. موافقان و مخالفان مناظره‌ها 

 نظریه های موافق و مخالفی درباره پخش مناظره های تلویزیونی در طول مبارزه های انتخاباتی وجود دارد که در زیر به آنها اشاره شده است:

- برگزاری مناظره های تلویزیونی این شانس را به رای دهندگان می دهد که رو در رویی رهبران احزاب سیاسی را در فضایی کاملا بی طرفانه مشاهده کنند. این قسمت متعارفی از روند برگزاری انتخابات در بسیاری از کشورها است. همانطور که آستین میچل در این باره  می گوید: از آنجا که انتخابات به منزله تاثیر دولت بر روی زندگی مردم است و تنها با وحدت و مصمم بودن مردم این کار شکل می گیرد، شخصیت و صفات رهبران احزاب در انتخاب رای دهندگان نقش مهمی را بازی می کند. در حقیقت زمانی که رای دهندگان تنها ارزیابی خود را از رهبران داشته باشند، قضاوت آنها ناقص است.

- مناظره ها تاثیر آموزشی ارزشمندی برای مردم دارند. کارلین در این زمینه می گوید: همانطور که شرکت کنندگان در مناظره های سیاسی برای خود راهبرد و آمادگی خاصی در نظر دارند، بینندگان این مناظره ها نیز می توانند برای تماشا کردن این مناظره ها برنامه ای برای خود ترتیب دهند. نتایج بررسی های سال های 1992 تا 1996 مناظره های ریاست جمهوری آمریکا نشان می دهد که مناظره ها تنها وسیله آموزشی با ارزش رای دهندگان هستند که در دسترس کاندیداها قرار دارند. در حالی که بخشی از چیزی را که بینندگان می آموزند به طور طبیعی به کاندیداها و اشخاصی که از آنها سوال می پرسند بستگی دارد، مناظره ها به طور بالقوه خاصیت یادگیری دارند.

- برگزاری مناظره های سران احزاب در انگلیس، اغلب در زمینه های قانونی مورد مخالفت قرار گرفت چرا که رای دهندگان اکنون به یک "حزب" رای می دادند نه به یک "فرد". چنین مناظره هایی با عنوان "مناظره های ریاست جمهوری" شناخته شده و به سیستمی آمریکایی تعلق دارند. اگر چه در کشور استرالیا با داشتن سیستمی قانونی شبیه انگلیس، برگزاری مناظره های تلویزیونی جزو قابل قبولی از روند انتخاباتی شده و از سال 1984 تا کنون در تمامی انتخابات به غیر از یکی از مناظره های انتخاباتی فدرال، این مناظره ها جای خود را باز کردند.

- مخالفت دیگر درباره توجه شبکه های تلویزیونی بر روی مسائل کم اهمیتی همچون انتخاب لباس، ساختار و تصویر بود که ذهن بیننده را از تمرکز بر روی مسائل سیاسی منحرف می کرد.

- گروه دیگری معتقد بودند مناظره های تلویزیونی بخش طبیعی از سیستم ریاست جمهوری بوده و طبیعت این کار این است که این مناظره میان دو فرد مخالف صورت گیرد. این در حالی است که سیستم پارلمانی در بریتانیا چند حزبی بوده و بنابراین احزاب سوم، چهارم و پنجم هم تمایل دارند در این مناظره ها شرکت کنند که این مسئله موضوع را پیچیده تر می کرد و از جذابیت مناظره ها می کاست. همچنین بیننده را کمتر در فضای مناظره قرار می داد.

- تجاربی که از مناظره های قبلی در ایالات متحده آمریکا کسب شده نشان می دهد که زبان اشاره، نوع شخصیت و حالت قرار گرفتن در جایگاه در تاثیر گذاری این مناظره ها از اهمیت خاصی برخوردار است. کارشناسان می گویند در مناظره میان ریچارد نیکسون و جان اف کندی در سال 1960، حرف هایی که میان این دو رقیب رد و بدل شد، از اهمیت کمتری نسبت به تاثیری که مردم از نحوه اجرای این مناظره ها گرفتند برخوردار بود. در حالی که نیکسون خسته و گریزان از مباحثه به چشم می آمد، در عوض، کِندی سرحال، مطمئن و صادق به نظر می رسید.

 

افرادی که این مناظره را از طریق رادیو دنبال می کردند به نیکسون تمایل پیدا کردند، در حالی که آن عده که مناظره را از طریق تلویزیون شاهده نمودند به کندی متمایل شدند و در رقابتی تنگاتنگ بین دو نامزد دموکرات و جمهوری خواه، این کِندی بود که پیروز انتخابات شد. در تجربه ای دیگر از این مناظره ها، در سال 1992 جورج بوش پدر با نگاه انداختن به ساعتش در حالی که یکی از حضار در حال پرسیدن سوال از وی شانس خود را برای پیروزی از دست داد. این در حالی بود که بیل کلینتون، رقیب وی از پشت سکو بیرون آمده، به سمت حضار رفته و مستقیما با آنها صحبت می کرد.

3. مناظره‌های انتخاباتی انگلیس در سال 2010

در 21 دسامبر سال 2009 شبکه های تلویزیونی انگلیسی اعلام کردند به توافقی جمعی برای برگزاری مناظره های تلویزیونی پیش از برگزاری انتخابات عمومی در سال 2010 رسیده اند. بر اساس این توافق، سه مناظره 85 تا 90 دقیقه ای مقابل حاضران در محل مناظره برگزار خواهد شد. شبکه آی تی وی با اجرای آلیستر استوارت گوینده خبر، میزبان مناظره اول خواهد بود. پس از آن شبکه اسکای نیوز دومین مناظره را با اجرای گری آدام بولتون، سردبیر سیاسی این شبکه پخش خواهد کرد. دیوید دیمبلی هم میزبان آخرین مناظره در شبکه بی بی سی خواهد بود. قرار شد که مناظره های جداگانه ای نیز با شرکت احزاب اصلی دراسکاتلند، ولز و ایرلند شمالی برگزار شود. این بحث ها نیز تا نهایی شدن ترتیب جزئیات مناظره ها تا سال نو ادامه پیدا خواهد کرد.

نشریه گاردین در تاریخ 23 دسامبر درباره نگرانی هایش راجع به حزب ملی اسکاتلند و حزب ولز نوشت: زمانی که سه حزب اصلی بریتانیا برنامه ریزی خود را برای برگزاری مناظره های تلویزیونی که قرار بود به طور پیاپی در شبکه های آی تی وی، اسکای نیوز و بی بی سی پخش شود آغاز کردند، با تهدیداتی از طرف این دو حزب برای متوسل شدن به اقدامی قانونی روبرو شدند. این دو حزب اسکاتلندی و ولزی تضمین از طرف بی بی سی مبنی بر شرکت در مناظره هایی جداگانه را رد کردند.

استوارت هوسی، هماهمنگ کننده انتخابات عمومی حزب ملی اسکاتلند هم اعلام کرد به حزبش هشدار داده شده که بی بی سی تعهدات خود در زمینه عادلانه و بی طرفانه رفتار کردن را زیر پا گذاشته است. وی اعلام کرده بود "بی بی سی شبکه ملی اسکاتلند است نه عامل عمومی برای برگزاری سه حزب لندن و آنها به تعهدشان در قبال حاضران اسکاتلندی عمل نکرده اند."
البته شبکه های تلویزیونی و سه حزب اصلی مطمئن بودند که این دو حزب در لغو مناظره های تلویزیونی موفق نخواهند شد چرا که در تمامی بخش های انگلستان جایگاهی ندارند. این در حالی بود که احزاب کارگر، محافظه کار و لیبرال دموکرات یا احزاب خواهرشان در ایرلند شمالی کاندیداهایی در تمامی انگلستان معرفی کرده اند.

با ظهور عصر دیجیتال برنامه ریزی برای تعامل مناظراتی میان عناصر تلویزیونی و رسانه ای و امکان ارتباط مستقیم با رای دهندگان فراهم شد. استفان کولمن در این باره می گوید: برگزاری مناظره های تلویزیونی امکانی را به رای دهندگان می دهد که بتوانند برای انتخاب کاندیدای خود، بررسی نزدیکی داشته باشند. بیشتر رای دهندگان هرگز شخصی را که قرار است رهبر تاثیر گذار دولت  شود، ملاقات نکرده اند.

 

اگر هم ملاقات کرده اند در حد دست دادن یا مورد خطاب قرار گرفتن در فاصله دور و پشت جایگاه سخنرانی بوده است. این قرابت غیر واقعی که از طریق مناظره های تلویزیونی به بینندگان دست می دهد، مهم ترین سیاست مداران را به خانه های مردم می آورد. مردمی که نه آنها را در موسسات پارلمانی دیده اند و نه در جلسات سیاسی آنها شرکت کرده اند. این مردم همان هایی هستند که زندگی شان با انتخاب این سیاست مداران تحت تاثیر قرار خواهد گرفت. بنابراین معقولانه به نظر می رسد که از کاندیداها انتظار داشت که برای کسانی که قرار است آنها را انتخاب کنند اجرایی زنده داشته باشند.

البته بینندگان این قبیل مناظره های تلویزیونی باید بدانند که کاندیداها با علاقه، خود را برای برگزاری این مناظره ها آماده کرده اند. کولمن در این زمینه می گوید:  شفاف بودن نباید با بیش از حد ساده صحبت کردن اشتباه گرفته شود. بینندگان این مناظره ها باید بدانند که اگر بخواهند بهترین انتخاب را داشته باشند باید این دو موضوع را از هم تمیز دهند. در کل، نتیجه گیری کولمن درباره تاثیر مداخله مردم در این مناظره ها مثبت است: پرورش دو جانبه مناظره های تلویزیونی به وسیله تعامل میان علاقه جمعی مردم و تابعیت شهروندی و جذابیت تلویزیونی به رشد دموکراسی کمک خواهد کرد.

البته گروهی از کارشناسان، مناظره ها را عامل بازدارنده ای برای تصمیم گیری درباره احزاب از سوی بینندگان دانسته که در نهایت برای انتخاب گزینه درست دچار اشتباه می شوند. آنها معتقدند مکان مناسب برای مناظره پارلمان است و نه یک استودیوی تلویزیونی که در آن نحوه اجرا و تصویر کاندیدا بیش از حد مهم جلوه می کند.

عظیم ابراهیم در این باره می گوید: اگر ما به دنبال سیاست مدارانی صادق هستیم نباید آنها را بر اساس توانایی آنها در لبخند زدن انتخاب کنیم. در عصری که ارتباطات فشرده ای همچون توییتر و غیره جزء جدانشدنی و متعارف زندگی ما محسوب می شود، سخنرانی سیاسی عالی هنوز هم باعث از جا کندن قلب مخاطبان خواهد شد. آیا یک مناظره تلویزیونی این فرصت طلایی را به یک رهبر حزب مستعد برای درخشیدن و حتی برای تلقین کردن به مردم خواهد داد؟ ما یکی از بهترین مکان ها را برای برگزاری سخنرانی سیاسی در کشورمان داریم و آن مکان پارلمان است. ابراهیم براین باور است مناظره های تلویزیونی برای شبکه های تلویزیونی که به دنبال جذب مخاطب هستند خوب بوده ولی برای دموکراسی بریتانیا خوب نیست. استیو ریچاردز، منتقد دیگری درباره این مناظره ها می گوید: بازبینی این مناظره ها آغاز خواهد شد و کارشناسان اعلام می کنندکه چه کسی برنده یا بازنده مناظره است. روزنامه نگارها شروع به بیان نحوه اجرای کاندیداها خواهند کرد و احتمالا صاحب نظران بیشتری بر روی این قضایا حکم خواهند داد.

در همین جاست که موضوعاتی مانند، آیا حزب محافظه کار اوضاع اقتصادی را از این بدتر خواهد کرد و یا اینکه آیا سیاست های اقتصادی براون مورد انتقاد قرار خواهد گرفت یا نه، همگی در این نمایش گم خواهد شد. برای یک لحظه هم تردید نکنید که این مناظره های انتخاباتی کاری برای پیشرفت دموکراسیِ آسیب پذیر بریتانیا نخواهد کرد.

 

 

 پیشرفت های اخیر